Xin chào bạn, tôi là một chuyên gia pháp lý bất động sản từ Bannha.net – nền tảng mua bán nhà đất uy tín với hơn 20 năm kinh nghiệm đồng hành cùng hàng triệu giao dịch thành công. Chắc hẳn bạn đang băn khoăn về “đất lưu không” – một cụm từ quen thuộc nhưng lại tiềm ẩn nhiều rắc rối pháp lý nếu không hiểu rõ.
Tôi biết bạn đang tìm kiếm câu trả lời chính xác để bảo vệ quyền lợi và tài sản của mình. Thông qua việc tổng hợp dữ liệu mới nhất, phân tích các quy định pháp luật hiện hành và đúc kết từ kinh nghiệm thực tiễn, tôi sẽ giúp bạn giải mã mọi góc khuất về loại đất này, từ định nghĩa, quyền sử dụng cho đến những rủi ro pháp lý bạn cần tránh. Hãy cùng khám phá ngay để an tâm hơn trong mọi quyết định về bất động sản nhé!
Nội dung chính bài viết:
- Đây chỉ là cách gọi dân gian cho các phần đất công hoặc đất thuộc hành lang an toàn bảo vệ công trình công cộng, mà chủ sở hữu hợp pháp duy nhất là Nhà nước.
- Bạn không thể làm sổ đỏ cho “đất lưu không”. Khi Nhà nước có nhu cầu sử dụng và thu hồi, bạn sẽ không nhận được bất kỳ khoản bồi thường nào cho phần đất này.
- Mọi hành vi tự ý lấn chiếm, xây dựng nhà cửa, công trình kiên cố hoặc sử dụng vào mục đích riêng mà không có sự cho phép bằng văn bản từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền đều là vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
- Việc lấn chiếm đất lưu không sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 91/2019/NĐ-CP với mức phạt tiền lên đến hàng chục triệu đồng, kèm theo yêu cầu tháo dỡ và khôi phục hiện trạng. Trong trường hợp nghiêm trọng, hành vi này có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015.
- Để tránh rủi ro, bạn phải tra cứu thông tin đất trên Sổ đỏ, bản đồ địa chính tại Văn phòng Đăng ký Đất đai cấp huyện và kiểm tra quy hoạch tại UBND địa phương trước khi quyết định mua bán hay sử dụng bất động sản.
Đất lưu không là gì?
Đất lưu không là phần đất thuộc hành lang an toàn của các công trình công cộng (giao thông, thủy lợi, điện, đê điều…) mà Nhà nước chưa sử dụng đến, do Nhà nước quản lý. Đất này có thể được sử dụng tạm thời dưới sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền, nhưng người dân sẽ không được cấp sổ đỏ và không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Việc lấn chiếm, sử dụng đất lưu không trái phép là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý theo quy định.
Đặc điểm của đất lưu không
Là đất công cộng do Nhà nước quản lý:
- Đất lưu không thuộc về Nhà nước và có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào cần thiết để phục vụ công cộng.
Mục đích phục vụ lợi ích công cộng:
- Đất này được quy hoạch để đảm bảo an toàn và xây dựng các công trình hạ tầng như đường bộ, đường điện, hệ thống thủy lợi, đê điều…
Không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất:
- Dù có thể sử dụng tạm thời, người dân không được cấp sổ đỏ cho đất lưu không.
Không được bồi thường khi thu hồi:
- Khi Nhà nước thu hồi đất lưu không, người sử dụng sẽ không được nhận bồi thường.
Cơ sở pháp lý của đất lưu không
Tuy không có Luật Đất đai nào định nghĩa trực tiếp “đất lưu không”, nhưng các quy định đất lưu không và việc quản lý chúng lại nằm rải rác trong nhiều văn bản pháp luật quan trọng. Đây là những nền tảng giúp Nhà nước xác định giới hạn sử dụng đất và bảo vệ các công trình công cộng:
- Luật Đất đai năm 2013 (và các Luật Đất đai sửa đổi/mới nhất): Văn bản nền tảng này đã phân loại đất rất rõ ràng tại Điều 10 Luật Đất đai 2013. Đặc biệt, Điều 157 quy định về việc sử dụng đất có hành lang bảo vệ công trình an toàn, nhấn mạnh sự cần thiết phải đảm bảo an toàn và không gây cản trở cho công trình.
- Luật Giao thông đường bộ: Đây là luật về đất lưu không liên quan đến các công trình giao thông. Nó quy định chi tiết về hành lang an toàn giao thông đường bộ. Tham chiếu thêm Nghị định số 11/2010/NĐ-CP của Chính phủ, bạn sẽ thấy Điều 13 quy định cụ thể về giới hạn hành lang an toàn đường bộ tùy thuộc vào cấp đường.
- Luật Điện lực: Để đảm bảo an toàn điện, Luật này cùng với Nghị định 14/2014/NĐ-CP của Chính phủ đã đưa ra các quy định chặt chẽ về hành lang an toàn lưới điện.
- Luật Đê điều, Luật Thủy lợi: Tương tự, các Luật này quy định về hành lang bảo vệ đê điều và công trình thủy lợi, những khu vực thường có “đất lưu không” liền kề.
- Nghị định 43/2014/NĐ-CP: Nghị định này của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai, đặc biệt liên quan đến việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Từ đó bạn có thể hiểu rõ hơn tại sao đất lưu không có được cấp sổ đỏ không.
- Nghị định 91/2019/NĐ-CP: Đây là văn bản cực kỳ quan trọng về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Nếu bạn muốn biết xây dựng trên đất lưu không bị phạt bao nhiêu, hoặc bị lấn chiếm đất lưu không phải làm sao, nghị định này sẽ cung cấp câu trả lời rõ ràng nhất và là căn cứ để xử lý các hành vi vi phạm.
Ai là chủ sở hữu hợp pháp của đất lưu không?
Các cơ quan đại diện quản lý trực tiếp những phần đất này là:
- UBND cấp xã, huyện: Đây là cơ quan hành chính tại địa phương, chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý đất đai và các phần đất công cộng thuộc địa bàn.
- Các cơ quan quản lý chuyên ngành: Ví dụ, Bộ Tài nguyên và Môi trường có vai trò quản lý tổng thể, còn các đơn vị như Chi cục Quản lý đường bộ (đối với đất giao thông), Công ty Điện lực (đối với đất hành lang lưới điện), hoặc các ban quản lý thủy lợi sẽ trực tiếp quản lý hành lang bảo vệ công trình thuộc phạm vi của họ.
Có được sử dụng đất lưu không không? Quyền và nghĩa vụ của người dân
Nghiêm cấm tự ý lấn chiếm hoặc sử dụng
Nguyên tắc vàng khi đối diện với “đất lưu không” là nghiêm cấm mọi hành vi tự ý lấn chiếm, xây dựng, canh tác hoặc sử dụng vào mục đích riêng mà không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Nếu bạn đang băn khoăn đất lưu không có được xây nhà không, câu trả lời dứt khoát là không. Việc này được xem là vi phạm hành chính đất đai và có thể bị xử lý nghiêm khắc.
Để củng cố nguyên tắc này, Điều 157 Luật Đất đai 2013 đã quy định rất rõ ràng: Việc sử dụng đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn phải đảm bảo không gây cản trở và an toàn cho công trình. Bất kỳ sự can thiệp trái phép nào vào giới hạn sử dụng đất này đều tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho chính bạn và cộng đồng.
Các trường hợp có thể sử dụng tạm thời và điều kiện đi kèm
Mặc dù nguyên tắc chung là cấm, nhưng có những trường hợp đặc biệt Nhà nước có thể cho phép sử dụng tạm thời đất công cộng này. Tuy nhiên, điều này luôn đi kèm với những điều kiện vô cùng nghiêm ngặt, mà bạn cần đặc biệt lưu ý:
- Phải có sự cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền: Đây là điều kiện tiên quyết. Không có văn bản cho phép, mọi hành vi sử dụng đều là trái phép. Bạn có thể tìm hiểu về thủ tục xin phép sử dụng đất lưu không (tạm thời) tại UBND cấp xã/huyện nơi có đất. Thông thường, bạn sẽ cần làm một đơn hoặc tường trình gửi lên UBND cấp xã/huyện, trình bày rõ nhu cầu và cam kết tuân thủ quy định.
- Không được ảnh hưởng đến mục đích chính và an toàn của công trình: Dù được phép sử dụng, bạn vẫn phải đảm bảo rằng hoạt động của mình không gây nguy hại, không cản trở việc vận hành hay bảo trì các an toàn công trình công cộng như đường giao thông, kênh mương, đường dây điện.
- Không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ): Đây là một điểm cực kỳ quan trọng. Bạn cần nhớ rằng đất lưu không có được cấp sổ đỏ không thì câu trả lời là không. Quyền sử dụng này chỉ là tạm thời và không tạo ra bất kỳ quyền sở hữu nào.
- Không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi: Một khi Nhà nước cần sử dụng phần đất này cho mục đích công cộng (ví dụ: mở rộng đường, xây dựng hạ tầng), phần đất bạn đang sử dụng tạm thời sẽ bị thu hồi. Bạn sẽ không được hưởng bất kỳ khoản bồi thường nào. Đây là lý do nhiều người tìm kiếm thông tin đất lưu không có bị thu hồi không và đất lưu không có được bồi thường không.
- Việc sử dụng thường là tạm thời và có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào: Bạn cần chuẩn bị tinh thần rằng việc sử dụng này không mang tính ổn định lâu dài.
Những hành vi bị nghiêm cấm trên đất lưu không
Để tránh rủi ro pháp lý bất động sản và các hình phạt đáng tiếc, Bannha.net khuyến cáo bạn tuyệt đối không thực hiện các hành vi sau trên đất lưu không:
- Không được xây dựng nhà ở, công trình kiên cố: Như đã đề cập, xây dựng trên đất lưu không là hành vi vi phạm nghiêm trọng và sẽ bị xử lý.
- Không được thực hiện các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế: Bởi vì đây là đất thuộc sở hữu Nhà nước, bạn không có quyền sử dụng đất để thực hiện các giao dịch này. Mọi hành vi mua bán trái phép đều không có giá trị pháp lý và tiềm ẩn rủi ro rất lớn.
- Không được tự ý thay đổi mục đích sử dụng đất: Nếu đã được cho phép sử dụng tạm thời cho mục đích nhất định (ví dụ: trồng trọt), bạn không được phép tự ý chuyển sang mục đích khác (ví dụ: kinh doanh, mở quán).
4 Bước xác định đất lưu không chính xác
Bước 1.Kiểm tra giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của mình
Bước đầu tiên và cơ bản nhất là kiểm tra Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của thửa đất mà bạn đang sở hữu hoặc quan tâm. Trên Sổ đỏ sẽ thể hiện rõ diện tích, ranh giới và mục đích sử dụng hợp pháp của thửa đất đó.
Phần đất lưu không, về bản chất là đất công cộng hoặc hành lang bảo vệ công trình, sẽ nằm ngoài phạm vi được ghi nhận trên Sổ đỏ. Điều này cũng trả lời trực tiếp cho câu hỏi đất lưu không có được cấp sổ đỏ không – chắc chắn là không. Nếu phần đất liền kề không được ghi nhận trên Sổ đỏ của bạn, đó là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy nó có thể là đất lưu không hoặc đất thuộc quyền quản lý của Nhà nước.
Bước 2.Tra cứu thông tin tại văn phòng đăng ký đất đai hoặc phòng tài nguyên và môi trường
Đây là phương pháp chính xác và tin cậy nhất để xác định một cách chắc chắn. Bạn nên liên hệ với Văn phòng Đăng ký Đất đai cấp huyện hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường tại địa phương nơi có thửa đất. Tại đây, các cán bộ chuyên môn sẽ giúp bạn:
- Kiểm tra bản đồ địa chính: Đây là tài liệu chính thức thể hiện ranh giới các thửa đất, mục đích sử dụng và các hành lang bảo vệ. Bản đồ địa chính sẽ cho bạn biết chính xác giới hạn sử dụng đất của bạn và vị trí của các phần đất công, đất hành lang liền kề.
- Kiểm tra thông tin quy hoạch chi tiết: Ngoài bản đồ địa chính, việc xem xét thông tin quy hoạch cũng rất quan trọng để biết liệu phần đất đó có nằm trong đất quy hoạch cho các dự án công cộng trong tương lai hay không.
Bước 3.Kiểm tra thông tin quy hoạch sử dụng đất tại địa phương
Bên cạnh việc tra cứu tại Văn phòng Đăng ký Đất đai, bạn cũng nên chủ động liên hệ với UBND cấp xã/huyện hoặc Phòng Quản lý đô thị (đối với khu vực đô thị) để xem xét bản đồ quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết của khu vực.
Việc này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về mục đích sử dụng đất trong tương lai và giúp bạn biết liệu phần đất liền kề có phải là đất dự trữ hoặc nằm trong kế hoạch xây dựng công trình công cộng nào đó không. Nắm rõ đất lưu không và quy hoạch sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh hơn.
Bước 4.Quan sát thực địa và liên hệ cơ quan chuyên ngành
Cuối cùng, đừng bỏ qua việc quan sát thực địa. Đôi khi, các dấu hiệu vật lý cũng có thể giúp bạn nhận biết. Đó có thể là một dải đất trống không được sử dụng, khoảng cách từ công trình nhà ở đến mép đường, bờ kênh, hoặc vị trí các trụ điện.
Đối với những phần đất liền kề các công trình đặc thù, ví dụ như đường giao thông, đường dây điện cao thế, hoặc kênh thủy lợi, bạn có thể chủ động liên hệ trực tiếp với đơn vị quản lý công trình đó (như Chi cục Quản lý đường bộ, Công ty Điện lực, Ban quản lý kênh mương) để hỏi về phạm vi hành lang bảo vệ công trình cụ thể. Họ sẽ cung cấp thông tin chính xác về hành lang an toàn giao thông hoặc các hành lang bảo vệ khác liên quan đến đất lưu không.
Rủi ro pháp lý nghiêm trọng khi lấn chiếm đất lưu không
Xử phạt vi phạm hành chính
Hành vi sử dụng đất trái phép trên đất lưu không, dù là để xây nhà trên đất lưu không, trồng trọt hay kinh doanh, đều là vi phạm hành chính đất đai và sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Bạn cần đặc biệt chú ý đến Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai – đây là văn bản pháp luật hiện hành và có hiệu lực cao nhất về vấn đề này. Dựa trên Nghị định này, mức phạt tiền sẽ cụ thể hóa tùy thuộc vào diện tích và loại đất bị lấn chiếm:
- Mức phạt tiền: Các hành vi lấn chiếm đất có thể bị phạt tiền rất nặng. Ví dụ điển hình, đối với hành vi lấn, chiếm đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn, cá nhân có thể bị phạt từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu diện tích lấn chiếm từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta. Mức phạt này sẽ còn tăng lên đáng kể đối với tổ chức và khi diện tích lấn chiếm lớn hơn.
- Biện pháp khắc phục hậu quả: Ngoài việc nộp phạt, người vi phạm còn buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả nghiêm ngặt. Điều này bao gồm việc buộc tháo dỡ công trình đã xây dựng trái phép, khôi phục hiện trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, và thậm chí là buộc nộp lại khoản lợi bất hợp pháp có được từ việc sử dụng đất trái phép.
Nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Không chỉ dừng lại ở phạt hành chính, hành vi lấn chiếm đất lưu không còn tiềm ẩn nguy cơ bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp nhất định.
Cụ thể, nếu hành vi lấn chiếm đất lưu không được xác định là có diện tích đặc biệt lớn, gây hậu quả nghiêm trọng cho xã hội, hoặc cá nhân/tổ chức đó đã tái phạm nhiều lần dù đã bị xử phạt hành chính, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Điều này căn cứ theo Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015 về Tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai” với khung hình phạt có thể lên đến vài năm tù giam. Đây là một cảnh báo nghiêm khắc cho những ai có ý định vi phạm pháp luật đất đai.
Các rủi ro khác cho người dân và tài sản
Bên cạnh các chế tài pháp lý, việc tự ý sử dụng đất trái phép trên đất lưu không còn mang đến nhiều rủi ro khác cho người dân và tài sản của họ:
- Mất an toàn: Việc xây dựng, trồng trọt hoặc sinh hoạt gần hành lang an toàn giao thông hay lưới điện tiềm ẩn nguy hiểm rất lớn. Các công trình công cộng này cần không gian bảo vệ để vận hành an toàn, và việc lấn chiếm có thể gây tai nạn nghiêm trọng.
- Thiệt hại kinh tế lớn: Bạn sẽ mất trắng toàn bộ chi phí đầu tư xây dựng hoặc canh tác trên phần đất đó khi bị cơ quan chức năng cưỡng chế thu hồi. Đây là một tổn thất không hề nhỏ mà Bannha.net thường xuyên chứng kiến.
- Tranh chấp, mâu thuẫn: Hành vi lấn chiếm đất lưu không rất dễ phát sinh tranh chấp đất đai với hàng xóm hoặc trực tiếp với cơ quan quản lý nhà nước, gây mất thời gian, công sức và tiền bạc để giải quyết.
Ảnh hưởng của đất lưu không đến giá trị và quyền lợi bất động sản liền kề
Tiềm năng và lợi ích (Nếu có và trong giới hạn pháp luật)
Mặc dù “đất lưu không” thuộc quyền quản lý của Nhà nước, trong một số trường hợp cụ thể, nó vẫn có thể mang lại những lợi ích nhất định cho bất động sản liền kề, nếu được sử dụng đúng cách và trong khuôn khổ pháp luật:
- Tạo không gian thông thoáng, tăng tầm nhìn: Một dải “đất lưu không” rộng rãi liền kề có thể giúp bất động sản của bạn có tầm nhìn tốt hơn, không bị che chắn bởi các công trình khác. Điều này thường làm tăng tính thẩm mỹ và giá trị sống của ngôi nhà.
- Cơ hội sử dụng tạm thời cho mục đích nông nghiệp hoặc tạo cảnh quan: Trong những trường hợp hiếm hoi và với thủ tục xin phép sử dụng đất lưu không (tạm thời) được chấp thuận từ cơ quan có thẩm quyền, bạn có thể được phép sử dụng phần đất này cho mục đích trồng cây cảnh, rau màu hoặc làm sân vườn nhỏ. Việc này có thể giúp tăng diện tích sử dụng cho gia đình mà không cần cách hợp thức hóa đất lưu không (điều gần như không thể) và không gây rủi ro pháp lý bất động sản khi xây dựng trên đất lưu không.
Rủi ro và hạn chế cần cân nhắc
Ảnh hưởng đến giá trị bất động sản là một trong những lo ngại lớn nhất. Giá trị bất động sản của bạn có thể bị ảnh hưởng tiêu cực nếu người mua tiềm năng lo ngại về:
- Đất lưu không và quy hoạch trong tương lai: Họ có thể e ngại rằng Nhà nước sẽ triển khai các dự án công trình công cộng trên phần đất đó, làm thay đổi cảnh quan hoặc thậm chí ảnh hưởng đến lối đi.
- Nguy cơ tranh chấp đất đai: Việc đất lưu không không rõ ràng dễ dẫn đến các tranh chấp với hàng xóm hoặc cơ quan quản lý.
- Hạn chế về khả năng mở rộng hoặc xây nhà trên đất lưu không: Người mua sẽ biết rằng họ không thể cơi nới hoặc xây dựng sát ranh giới, điều này có thể làm giảm tính hấp dẫn của tài sản.
- Hạn chế xây dựng và thiết kế: Bạn sẽ không thể xây dựng cơi nới hoặc các công trình phụ trợ ra phần “đất lưu không”. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thiết kế tổng thể và khả năng tối ưu hóa diện tích sử dụng của bất động sản. Mọi kế hoạch xây dựng phải nằm trong giới hạn sử dụng đất đã được cấp phép trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của bạn.
- Rủi ro quy hoạch và thu hồi: Mặc dù đất của bạn có sổ đỏ sẽ không bị thu hồi, nhưng việc triển khai quy hoạch đô thị các công trình công cộng trên “đất lưu không” có thể ảnh hưởng đến tiện ích, cảnh quan, hoặc thậm chí là lối đi hiện tại của bất động sản liền kề. Chẳng hạn, một con đường được mở rộng, một kênh mương được xây mới có thể làm thay đổi đáng kể môi trường xung quanh tài sản của bạn. Đây là lý do nhiều người quan tâm đến việc đất lưu không có bị thu hồi không hoặc đất lưu không có được bồi thường không (dù không được bồi thường).
Câu hỏi thường gặp về đất lưu không
Đất lưu không có được bồi thường khi Nhà nước thu hồi không?
Không. Bạn cần hiểu rõ, phần đất được gọi là “đất lưu không” thuộc về đất công cộng và do Nhà nước quản lý. Nó không thuộc quyền sở hữu cá nhân của bất kỳ ai và không có giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp cho hộ gia đình, cá nhân.
Do đó, khi Nhà nước cần sử dụng và tiến hành thu hồi phần đất này để phục vụ các dự án công cộng, người dân đang sử dụng sẽ không được bồi thường. Đây là một trong những rủi ro pháp lý bất động sản lớn nhất bạn cần ghi nhớ.
Đất lưu không có làm sổ đỏ được không?
Hoàn toàn không. Đây là câu hỏi mà nhiều người tìm kiếm, nhưng theo luật đất đai hiện hành, “đất lưu không” không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho cá nhân, hộ gia đình.
Nó là đất thuộc quyền quản lý của Nhà nước hoặc là đất hành lang an toàn công trình công cộng nhằm mục đích phục vụ lợi ích chung và an toàn hạ tầng. Vì vậy, đừng mất thời gian tìm kiếm “cách hợp thức hóa đất lưu không” vì về cơ bản là không thể.
Làm thế nào để biết đất mình sắp mua có dính đất lưu không không?
Để tránh mua đất lưu không có rủi ro gì, bạn cần thực hiện 3 bước kiểm tra kỹ lưỡng:
- Kiểm tra Sổ đỏ: Trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của thửa đất bạn định mua, phần “đất lưu không” sẽ không được thể hiện.
- Tra cứu thông tin địa chính: Bạn nên đến Văn phòng Đăng ký Đất đai cấp huyện hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường để kiểm tra đất lưu không ở đâu và cách tra cứu thông tin đất lưu không thông qua bản đồ địa chính. Đây là cách chính xác nhất để xác định ranh giới và tính pháp lý của đất.
- Xem thông tin quy hoạch: Đồng thời, hãy kiểm tra thông tin quy hoạch tại UBND cấp xã/huyện để nắm rõ đất lưu không và quy hoạch có ảnh hưởng đến thửa đất bạn định mua hay không. Việc này sẽ giúp bạn hiểu rõ đất quy hoạch và tránh những bất ngờ trong tương lai.
